رابط زنجیر از اتصالات اصلی زنجیر های صنعتی می باشد که در سایز های مختلفی تولید و متناسب با انواع زنجیر های فولادی عرضه میشود. از رابط زنجیر معمولا برای اتصال زنجیر با اتصالات سیم بکسل و زنجیر مانند قلاب که دارای یک چشمی حلقوی است استفاده میشود. رابط زنجیر نیز مانند دیگر انواع اتصالات صنعتی در شکل های مختلفی تولید می شود که نمونه ساده آن تحت نام Connecting link و نوعی از اتصال بسیار سریع از رابط زنجیر تحت نام Quick link شناخته می شود که در واقع شبیه به یک لحقه از زنجیر بسته می باشد که برای باز کردن این حلقه تنها با باز و بسته کردن یک مهره که بر روی بدنه قرار گرفته است عمل می کند.
رابط زنجیر معمولا از جنس آلیاژ فولادی در گرید های بسیار بالا تولید میشود و در سایز های میلیمتری و اینچی تولید و عرضه میشود. اغلب رابط های زنجیر با ضریب امنیتی 4:1 تولید میشوند و گرید تولید آنها اغلب g80 می باشد. رابط زنجیر ساده دارای دو بخش اصلی می باشد که یک بخش آن را بدنه که به روش فورج گرم تولید می شود تشکیل می دهد و بخش دیگر آن در واقع یک پین می باشد که با قرار گرفتن در وسط رابط زنجیر سبب تکمیل اتصال و بسته شدم دو بخش قوص دار بدنه می شود. رابط زنجیر را هم بر حسب سایز زنجیر های اتصالی و هم با توجه به مشخصات فنی و بر حسب تناژ و ضریب امنیتی اتصال انتخاب می کنند. با توجه به کاربری رابط زنجیر در اتصالات لیفتینگ تنسایل مقاومت کششی این قطعه که مانند دیگر اتصالات لیفتینگ به روش کششی بین دو فک تست می شود از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
رابط زنجیر سایز 6
رابط زنجیر سایز 8
رابط زنجیر سایز 10
رابط زنجیر سایز 13
رابط زنجیر کروزبی
رابط زنجیر چینی
رابط زنجیر استیل 304 بگیر
رابط زنجیر استیل 316 نگیر
رابط زنجیر DS074 G80
رابط زنجیر تیپ آمریکایی
رابط زنجیر گرید فولادی G100
گرید G120 از رابط زنجیر فولادی
رابط سریع رشته زنجیربسته به اینکه چه میزان تنش کششی به رابط زنجیر وارد می شود، در چه شرایط محیطی و در اتصال چه متریالی از زنجیر از آن استفاده می شود آلیاژ های فولادی و یا استنلس استیل رابط زنجیر بکار گرفته می شود. رابط های زنجیر استنلس استیل اغلب دارای تنسایل مقاومت کششی برابر با 1570 نیوتن بر میلیمتر مربع هستند که نسبت به آلیاژ های فولادی رابط زنجیر که دارای درصد بالاتری کربن و عملیات حرارتی سخت کاری در تولید هستند دارای تنسایل مقاومت کششی پایین تری است. با وجود تنسایل کششی پایین تر و قیمت بالاتر مقاومت محیطی بالاتر در برابر زنگ زدگی سبب انتخاب و کاربری رابط زنجیر استنلس استیل در برخی از کاربری های صنعتی می شود. رابط زنجیر استنلس استیل در دو گرید استیل 304 بگیر (قابلیت جذب محدود توسط آهنربا) و گرید 316 نگیر بدون قابلیت جذب توسط آهنربا تولید می شوند که مورد دوم دارای قابلیت های بیشتری در برابر زنگ زدگی می باشد. گرید های فولادی رابط زنجیر هر چند دارای مقاومت محیطی کمتری هستند اما در لیفتینگ بار بالاخص در اتصالات اسلینگ های زنجیری به سبب مقاومت کششی بسیار بالا استفاده بسیاری می شوند. پوشش سطحی فلزی در این رابط های زنجیری یا به روش آبکاری سطحی گالوانیزه و یا بصورت معمول تر به صورت رنگ کوره ای که اغلب به رنگ های قرمز، زرد و گاهی نیز آبی صورت می پذیرد انجام می شود.
رابط های زنجیر استنلس استیل بدون نیاز به عملیات حرارتی و اغلب با ترکیبات و آنالیز متریال یکسانی به بازار عرضه می شوند و از این رو کیفیت و قابلیت های رابط زنجیر استیل تاثیر چندانی از برند تولید کننده آن نمی پذیرد. در عوض با توجه به عملیات حرارتی سخت کاری که در تولید رابط های زنجیر فولادی شامل سرمایش و گرمایش در مراحل متعدد صورت می پذیرد که به تکنولوژی تولید کننده بستگی داشته و امری سری می باشد تاثیر بسزایی از برند خواهد پذیرفت. از معتبر ترین برند های تولید کننده رابط زنجیر فولادی در دنیا برند Crosby آمریکا می باشد که انواع زنجیر، قلاب، شگل و اتصالات اصلی لیفتینگ بار بالاخص در اتصالات اسلینگ های زنجیری و رابط زنجیر را نیز تولید می کند. تنسایل مقاومت کششی بسیار بالا و ضریب امنیتی مناسب در کنار مقاومت محیطی از مشخصات اصلی این برند صنعتی می باشد. از دیگر برند های معتبر می توان به رابط زنجیر برند YALE آمریکا اشاره نمود که یکی از معتبر ترین برند ها در زمینه تولید جرثقیل های سقفی دستی و برقی، تیفور و پولیفت نیز به شمار می رود. برند های چینی که در بازار نیز به وفور یافت می شوند دارای برخی برند های معتبر در امر تولید اتصالات فولادی از جمله رابط زنجیر هستند که برند شینلی CHINLI از مهمترین این برند ها محسوب می شود.
رابط زنجیر پس از اتصال دو رشته زنجیر مانند یکی از دانه های زنجیر عمل می کند که این امر حتی با تمرکز تنش بیشتری درباره رابط زنجیر نسبت به دانه های دیگر زنجیر صادق است چرا که دانه های زنجیر بصورت یکپارچه هستند اما رابط زنجیر از دو بخش که هر بخش دارای یک سوراخ برای عبور پین داخلی است طراحی شده است که تمرکز تنش را در این اتصالات به شدت افزایش می دهد. از این رو در عملیات فورج گرم که برای تولید دو بخش رابط زنجیر بکار گرفته می شود مراحلی برای افزایش استحکام کششی این قطعه صنعتی نیز در نظر گرفته می شود. این مراحل به روش های حرارتی افزاینده دو فاکتور تنسایل و سختی سطحی شناخته می شوند و شامل گرمایش اجزای رابط زنجیر پس از تولید تا دمایی مشخص برای مدتی مشخص و با سرعتی مشخص و سپس سردکاری و تکرار این مراحل تا افزایش حداکثری تنسایل و سختی رابط زنجیر می باشد.
یکی از مهمترین فاکتور های کیفی در ارتباط با رابط زنجیر سختی سطحی می باشد. این فاکتور در واقع بیانگر مقاومت سایشی رابط زنجیر در ارتباط با دیگر اجزای فولادی لیفتینگ محسوب می شود. البته علاوه بر میزان کمی سختی سطحی عمق لایه سخت نیز که بر حسب میلیمتر مشخص می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سختی سطحی که به یکی از سه روش برینل، ویکرز و یا راکول سنجیده می شود از طریق تست با ماشین هایی با دقت بالا که در هر سه روش از مکانیزم فرو کردن یک شیئ خارجی بر روی سطح فولادی رابط زنجیر انجام می گیرد. در روش های مختلف تست از اشیا مختلفی از ساچمه گرفته تا سطوح هرمی استفاده می شود و عمق فرورفتگی در سطح سنجیده می شود. هر اندازه عمق فرو رفتگی کمتر باشد میزان سختی سطحی رابط زنجیر بالاتر خواهد بود. سختی سطحی رابط زنجیر به روش های حرارتی و هم تراز با روش های افزاینده تنسایل رابط زنجیر بالا می رود و در طول عمر این قطعه صنعتی در اتصالات زنجیر اهمیت بسیاری دارد.
تنسایل مقاومت کششی یک دید کلی از مقاومت در برابر تنش های کششی در تولید کلیه اتصالات لیفتینگ از جمله رابط زنجیر را به کاربر می دهد و در واقع این کمیت عددی برابر با باری که می توان بصورت کششی به این قطعه وارد کرد نمی باشد. چرا که تنسایل رابط زنجیر در مرحله ای از کشش ثبت می شود که عملا رابط زنجیر دفرمه شده، از ناحیه الاستیک وارد ناحیه پلاستیک شده و دقیقا در مرحله ای که بیشترین میزان تنش اعمالی در پروسه شکست را طی می کند ثبت می شود. تست تنسایل برای رابط زنجیر با کشش این قطعه پس از اتصال بر روی زنجیر فولادی بین دو فک صورت می پذیرد. این دو فک که بصورت هیدرولیکی از هم فاصله می گیرند قابلیت ایجاد نیروی کششی تا صد ها تن را داشته و به تدریج به افزایش تنش کششی خود ادامه می دهند که این تنش بصورت اتوماتیک توسط دستگاه کشش ثبت می شود. نقطه اکسترمم مطلق یعنی بالاترین نقطه بر روی نمودار تنش و کرنش ثبت شده توسط دستگاه در واقع میزان تنسایل مقاومت کششی رابط زنجیر را مشخص می کند. این میزان برای متریال های فولادی با کربن متوسط بالاخص رابط زنجیری که تحت عملیات حرارتی سخت کاری قرار گرفته باشد میزان بالاتری دارد.
همانگونه که در بالا نیز گفته شد تنسایل عملا معیاری برای مقایسه متریال و نوع فرایند سخت کاری انواع اتصالات زنجیر می باشد و بصورت عددی مفهومی مشخص برای انتخاب رابط زنجیر نسیت چرا که در ناحیه ای ثبت می شود که رابط زنجیر عملا تغییر فرم داده است. علاوه بر این تنسایل کششی تحت تاثیر سایز قرار نداشته و این امر انتخاب سایز را نیز بسیار مشکل می کند. MBL مفهومی مشابه به تنسایل می باشد که عملا در نقطه شکست اتفاق می افتد اما لااقل تحت تاثیر سایز رابط زنجیر تغییر می کند که می تواند مفهومی واقعی تر از مقاومت کششی را برای کاربران تدائی کند. مفاهیمی مکانیکی و کمی وجود دارند که عملا برای انتخاب بر حسب سایز و در ناحیه کاربری امن اندازه گیری می شوند. WLL که در واقع معرف محدوده کاری امن می باشد و بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع مشخص می شود کاربردی ترین این کمیت ها است که به کاربر اجازه می دهد بر حسب میزان بار حداکثر که بر پیکر رابط زنجیر اعمال می شود نوع و سایز رابط زنجیر را نیز انتخاب کند.
در جدول زیر ابعاد و استاندارد های مربوط به رابط زنجیر فولادی گرید G80 مشخص شده اند که به انتخاب و کاربری این اتصال زنجیر بر حسب تناژ و سایز زنجیر اتصالی کمک می کنند. ممکن است ابعاد تولیدی برند های مختلف نسبت به این جدول با تلورانس هایی نیز روبرو باشند. این جدول برای رابط زنجیر تولید شده طبق استاندارد اروپایی EN 1677-1 تبیین شده است. در اغلب استاندارد ها تنش خستگی حداقل میزان 1.5 برابر WLL را داشته و ضریب امنیتی بکار گرفته شده در 20000 سیکل کاری برای رابط زنجیر 5:2 می باشد.
| Options | قطر مفتول زنجیر Ø (mm) | بار قابل تحمل WLL (تن) | وزن رابط زنجیر (kg) | A (mm) | B (mm) | H (mm) | K (mm) | L (mm) |
| 2 تن | 7/8 | 2 | 0.145 | 18 | 9.5 | 8.5 | 60.5 | 79.5 |
| 3.15 تن | 10 | 3.15 | 0.30 | 25 | 12 | 11.5 | 68 | 90.5 |
| 5.3 تن | 13 | 5.3 | 0.7 | 29 | 15 | 15 | 87 | 117 |
| 8 تن | 16 | 8 | 1.3 | 34.5 | 19.8 | 19.8 | 108.4 | 148 |
| 12.5 تن | 18/20 | 12.5 | 2.1 | 41 | 24 | 24 | 121.5 | 169.5 |
| 15 تن | 22 | 15 | 3.2 | 48 | 26 | 26 | 141.5 | 193.5 |
| 21.2 تن | 26 | 21.2 | 4.5 | 57.5 | 31 | 30 | 158 | 220 |
| 31.5 تن | 32 | 31.5 | 9 | 67 | 38 | 37 | 205 | 281 |
در این جدول L ارتفاع کلی رابط زنجیر، K ارتفاع داخلی، A عرض داخلی بیضی، H سطح مقطع برش در نقطه قطر بزرگتر بیضی و B ارتفاع برش می باشد.
نوعی خاص برای اتصال سریع رشته های زنجیر از رابط زنجیر تحت نام امرجنسی emergency نام گذاری شده است که از نظر ظاهری شبیه به یک دانه از زنجیر می باشد که قابلیت جداسازی بصورت دو تکه در طول کل بدنه را دارد. پس از جداسازی یکی از طرفین دارای دو پین برامده و قسمت دیگر دارای دو حفره و سوراخ می باشد. اتصال رابط زنجیر امرجنسی تنها با استفاده از چکش و بسیار سریع صورت می پذیرد. در اغلب موارد تنها گرید های استنلس استیل از رابط زنجیر امرجنسی در گرید های 304 و 316 تولید می شوند و در اتصالات زنجیر های استیل بکار می روند. شایان ذکر است مقاومت کششی حاصل از پیوند دو رشته زنجیر توسط رابط زنجیر امرجنسسی به هیچ عنوان قابل مقایسه با قابلیت های رابط زنجیر استاندارد که از یک پین در قسمت مرکزی برای اتصال دو بخش نیم دایره یا بیضی استفاده می کند نیست.
